Engelli Araç Plakalarında Tekerlekli Sandalye Amblemi Zorunluluğu Kaldırıldı

[melleseferi]

Türkiye'de sosyal hayata katılma mücadelesi veren 8,5 milyon özürlüyü ilgilendiren önemli bir düzenleme hayata geçirildi. İçişleri Bakanlığı'nca Karayolları Trafik Yönetmeliği'nde yapılan değişiklik kapsamındaki en temel düzenlemeler, özürlülere ait araçların tescil plakaları üzerinde bulunan ayrım işaretlerinin kaldırılması ve araç park kartı uygulamasının hayata geçirilmesi oldu.

09 Eylül 2011 Cuma günkü Resmi Gazete’de yayımlanan 28049 sayılı “Karayolları Trafik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”’in 7. ve 13. Maddeleriyle;

Öncelikle, yeni verilecek plakalar üzerinde artık özürlülere mahsus tekerlekli sandalye işareti bulunmayacak. Daha önce üzerinde özel işaret bulunan plakalardan verilen araç sahiplerinin, istemeleri veya tescil plakalarının zayi, yıpranma, aracın bir başka tescil kuruluşuna nakli durumunda, yeni verilecek plakalar üzerinde tekerlekli sandalye işareti bulunmayacak. Böylece özürlü vatandaşlarımızın talepleri doğrultusunda, özürlü işaretli plakaların sebep olabildiği dolaylı ayrımcılık uygulamasına da son verilmiş oldu. Yönetmeliğin yayınlandığı 09 Eylül 2011 tarihinden itibaren artık tescili yapılacak araçlar üzerinde özürlülere mahsus tekerlekli sandalye işareti bulunan plakalardan verilmemekte, talep halinde ise daha önceden verilmiş olan plakalar yeni standart plakalar ile değiştirilmektedir.

Yönetmelikle birlikte özürlülerin uzun süredir beklediği 'araç park kartı' uygulaması da hayata geçirildi. Düzenlemeyle özürlüler adına tescil edilmiş aracı bulunan veya 'H' sınıfı sürücü belgesi olanlar, trafik denetleme şube müdürlüklerine veya büro amirliklerine başvurmaları halinde park kartlarını alabilecekler. Özürlü vatandaşların park alanlarından rahat yararlanabilmesi için 'araç park kartı' verilecek. Değişiklikle birlikte özürlü vatandaşlarımız tek bir araç kullanımına mahkûm olmadan, bindiği her araçta kullanabileceği kartlarla özürlülere yönelik park yerlerinden istifade edebileceklerdir.

Tescil işlemi sırasında tescil belgelerine düşülen şerhlerin içeriği konusunda da değişiklikler olmuştur. Bu bağlamda yönetmeliğin 53. maddesinde yapılan değişiklikle özürlülük derecesi %90’ın altında olan özürlüler tarafından bizzat kullanılmak amacıyla yurt içinden satın alınan özel tertibatlı araçlar için “Araç sahibi tarafından kullanılması zorunlu” ibaresi kaldırılmıştır. Söz konusu değişiklikle yurt içinden satın alınan özel tertibatlı araçların sahibi dışında, özel tertibata uygun “H” sınıfı sürücü belgesine sahip olan herhangi biri tarafından kullanılması mümkün hale gelmiştir. Bu düzenlemeyle, trafik denetimleri sırasında özel tertibatlı bir araçla karşılaşılması halinde, aracı kullanan kişinin özel tertibata uygun “H” sınıfı ehliyete sahip olup olmadığı incelenecek ve yalnızca uygun sürücü belgesi olmayanlar hakkında yasal işlem başlatılacaktır. Böylece söz konusu araçların yalnızca sahipleri tarafından kullanılması hususunun kapsamı genişletilmiş, H sınıfı ehliyet sahiplerinin kullanımının önü açılmıştır. Ancak, söz konusu yönetmelik kapsamında özürlüler tarafından ithal edilen özel tertibatlı otomobiller ile motosikletlerin araç sahibi dışında bir başkası tarafından kullanılması mümkün değildir. Ayrıca, %90 ve üzeri özürlüler tarafından Özel Tüketim Vergisi’nden muaf olarak bizzat ithal edilen araçların araç sahibi özürlü kişinin mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı istihdam edilen bir sürücü haricinde kullanılması da mümkün değildir.

Yönetmelik’in Özürlülerle ilgili maddeleri:

MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 53 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

MADDE 53 – Tescil plakalarının niteliklerine ve ölçülerine ait esaslar aşağıda gösterilmiştir.

….

Özürlülere ait araçların trafik tescil kuruluşlarınca tescil işlemlerinin yapılması sırasında;

a) Bizzat kullanım amacıyla özürlüler tarafından ithal edilen özel tertibatlı otomobiller ile motosikletlerin tescil belgelerine ve bilgisayar kayıtlarına, "Araç sahibi tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur.

b) Özürlüler tarafından ithal edilen özel tertibatlı minibüslerin tescil belgelerine ve bilgisayar kayıtlarına "Araç sahibinin üçüncü dereceye kadar kan ve sihri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi, kiralanması ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur.

c) Özürlülük derecesi % 90’ın altında olan özürlüler tarafından bizzat kullanılmak amacıyla özel tertibatlı araçların Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak yurt içinden ilk iktisabında tescil belgelerine, "İlk iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçmedikçe Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur.

ç) Özel tertibatı olmayıp, özürlülük derecesi % 90 ve üzeri olan malul ve engelliler tarafından Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak bizzat ithal edilen araçların tescil belgelerine ve bilgisayar kayıtlarına, "Araç sahibi özürlü kişinin kanuni mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sihri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, beş yıl içerisinde Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur. Ayrıca ithal araçların gümrük şahadetnamelerinde, yukarıda belirtilen şerh dışında varsa diğer şerhler de tescil belgesine işlenir.

d) Özürlüler tarafından ithal edilerek getirilen araçların, aynı durumdaki başka bir özürlüye devri veya bunların ölümü sonucunda varislerine intikali halinde, bu araçlar gümrük vergisinden muaf olup, devir ve tescil işlemi ilgili gümrük müdürlüğünün iznine bağlıdır.

e) Özel tertibatı olmayıp, özürlülük derecesi % 90 ve üzeri olan özürlüler tarafından Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak yurt içinden satın alınıp ilk iktisabı yapılan araçların tescil belgelerine “İlk iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçmedikçe Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur.

f) Özürlülere ait yurt dışından ithal edilmiş olan özel tertibatlı araçların Yönetmelikte izin verilen kişiler dışında başkaları tarafından kullanıldığının tespiti halinde; araç trafikten men edilerek bu hususta düzenlenecek bir tutanakla mer'i mevzuat çerçevesinde işlem yapılmak üzere Gümrük Müsteşarlığının ilgili birimlerine intikal ettirilir.

MADDE 13 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“Özürlü işaretinin plakalar üzerinden kaldırılması

GEÇİCİ MADDE 6 – Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce, özürlülere ait özel tertibatlı araçlar ile özürlülük derecesi % 90 ve üzerinde olan özürlüler adına tescil edilmiş özel tertibatı olmayan araçlara verilmiş olan ve üzerinde özürlülere mahsus işaret bulunan tescil plakaları, araç sahiplerinin istemeleri halinde veya zayi, yıpranma ya da aracın bir başka tescil kuruluşuna nakli durumunda ek-12/U ve ek-12/V'de nitelik ve ölçüleri gösterilen tescil plakaları ile değiştirilir.”



09.09.11 yasadikca