Görme Engelliler İçin Değil Görüntü İçin Hizmet!

[melleseferi]

Türkiye'de Avrupa Birliği Uyum Yasaları çerçevesinde engelliler için yapılan bazı uygulamalar ağır aksak bir şekilde yürüyor. Son dönemde büyük şehirlerde görme engelliler için yapılan iz takip çizgileri işlevini yerine getirmekten ziyade engelli yurttaşlara sorun çıkarmaya başladı.
 
Son olarak Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından Kızılay ve çevresinde yapılan iz takip çizgilerinin bazıları engellilerin büfeler veya ağaçlara çarpmasına yol açarken, bazıları ise araçların park etmesi için ayrılan noktalara gidiyor. Altı Nokta Körler Derneği Genel Sekreteri Serkan Özkan, görme engelliler için yapılan iz takip çizgilerini DİHA'ya anlattı. Özkan, kendisinin de görme engelli olduğunu belirterek, 2005 yılında Özürlüler Kanunu'nun çıktığını ve buna göre engellilerin sosyal, kültürel ve istihdam gibi toplumsal entegrasyona tabi tutulduklarını kaydetti.
 
'Acele kararlar sakatlık doğurdu'
 
Kanun kapsamında hazırlanan maddelerden bir tanesini de kent yaşamında engellilerin erişebilir ve ulaşılabilir bir hayata sahip olması olduğunu söyleyen Özkan, kanunda bunun için 7 yıllık bir sürecin belirlendiğini belirtti. Özkan, "Yalnız bu 7 yıllık süreç çok hor kullanıldı. Geldiğimiz noktada Temmuz ayında verilen süre doldu. Bu 3-5 aylık süre içinde yayınlanan Başbakanlık genelgeleriyle valilikler bünyesinde İzleme ve Denetim Kurumu kuruldu. Bu süre içinde ivedilikle bir takvim belirlendi" diye konuştu. Özkan, ancak alınan alelacele kararların peşinden birçok sakatlığın geldiğini kaydederek, alınan kararlardan birinin ise hissedilebilir yer zemini (iz takip çizgisi) olduğunu belirtti.
 
'İzleri takip eden engelli çukura düşüyor'
 
"Avrupa'daki standartların biraz Türkiye'deki standartlara uyarlanarak, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve valiliklerin kendilerine göre aldığı bazı kriterler var. Bir kriter karmaşası söz konusudur" diyen Özkan, alınan kararların uygulayıcılar tarafından gelişigüzel ve rastgele bir şekilde ortaya konduğunu belirtti. Özkan, "Bunun en somut örneklerinden biri iz takip çizgilerinde görülüyor. Caddelere döşenen iz takip çizgilerinde zaman zaman takip çizgisini izleyen görme engelli yurttaş gidip bir ağaca toslayabiliyor. Görme engelli kimi zaman bir duvara, çukura ve gitmek istediği yerin aksine bir gidişe denk geliyor. Uygulamalar yapılırken bir şehir planı içerisinde değerlendirme yapılmıyor" dedi.
 
Avrupa'da taştan Türkiye'de plastikten!
 
Özkan, belediyelerin günübirlik "İşte biz de bunu yaptık" yaklaşımı içerisinde olduğuna dikkat çekerek, iz takip çizgisinin ilk uygulamasının birçok noktada başlatıldığını; ancak yurttaşların iz takip noktalarına sergi ve tezgah açtıklarını söyledi. İz takip çizgilerinin Avrupa uyum yasaları çerçevesinde yapıldığını belirten Özkan, "İz takip çizgileri Avrupa standartlarının altındadır. İz takip çizgilerinin normalde özel taşlar olarak döşenmelidir. Şu anda bizim sokakta karşılaştığımız iz takip çizgilerinin ham maddesi plastik ve kauçuktur. Bu takip çizgileri iklim şartlarına ne derece dayanacağı bir tartışma ve endişe konusudur" diye konuştu. Özkan, aldıkları duyumlara göre takip çizgilerinin bazılarının yerlerinden kalktığını belirterek, "Dış zemin için kullanılan iz takip çizgileri esasen iç zemin için kullanılmaktadır" şeklinde konuştu.
 
'İz takip çizgileri rant kapısına döndü'
 
Özkan, iz takip çizgilerinin rant kapısına döndüğüne dikkat çekerek, "İz takip çizgileri daha önceden ithal ediliyordu. Bunu yapan birkaç şirket vardı. Üreten firma yoktu. Sonra bir baktık ki Ankara'da gördük 8-10 tane firma birden ortaya çıktı. Bu firmalar hemen hemen her ihaleye giriyorlar ve her ihalede söyleyecek sözleri var" dedi. Engellilerle yapılacak olan bir düzenlemeyle ilgili olarak yetkililerle defalarca görüşüldüğünü belirten Özkan, engellilerle ilgili düzenlemelerde engellilerin inisiyatif alması ve düzenlemelerin içinde yer alması gerektiğinin altını çizdi.
 
'Sesli sistemler görme engellilerin sorununu minimize ediyor'
 
Özkan, görme engellilerin sorunlarını büyük ölçüde minimize eden uygulama olarak sesli sistemlere işaret ederek, sesli sistem uygulamasının bazı şehirlerde yapıldığını ve büyük ölçüde görme engellilerin sorunlarını minimize ettiğini belirtti. İz takip çizgilerine harcanan paradan daha az bir maliyetle sesli sistem uygulamasına geçileceğine vurgu yapan Özkan, "Engellilerin dilenmek zorunda bırakılmayan, yardıma muhtaç bireyler olarak değerlendirilmeyen bir ülke için hemen herkesin çalışması gerekiyor. Bunun için de azami bir duyarlılık gereklidir diye düşünüyoruz" ifadesinde bulundu.
 
25.08.2012 – DİHA